Απασχόληση εργαζομένων που ενδέχεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο

Εργαζόμενοι με αναπηρίες

Οι εργαζόμενοι με αναπηρίες πρέπει να χαίρουν ίσης αντιμετώπισης στην εργασία. Τα θέματα υγείας και ασφάλειας δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως δικαιολογία για τη μη πρόσληψη ή τη διακοπή απασχόλησης ατόμων με αναπηρίες, π.χ. προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι ένας εργαζόμενος σε αναπηρικό καροτσάκι δεν μπορεί να διαφύγει από ένα κτίριο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή ότι ένας εργαζόμενος με εξασθενημένη ακοή δεν μπορεί να ακούσει ένα συναγερμό πυρκαγιάς.

Θα κληθείτε, για παράδειγμα, να αποδείξετε, πραγματοποιώντας επαρκή εκτίμηση κινδύνων και αναζητώντας αξιόπιστες συμβουλές από εξειδικευμένο φορέα σε θέματα αναπηρίας, ότι υφίσταται πραγματικό πρόβλημα το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί. Απαιτείται η λήψη μέτρων για τη διευκόλυνση του ατόμου με αναπηρία, όπως η μετάθεση σε άλλη θέση εργασίας.

Κατά την εκτίμηση των κινδύνων και το σχεδιασμό των μέτρων πρόληψης ατυχημάτων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του κάθε εργαζομένου. Όσον αφορά τους εργαζομένους με αναπηρίες ενδέχεται να κριθεί απαραίτητη η διεξαγωγή ξεχωριστής εκτίμησης κινδύνων και κατάρτισης.

Τα μέτρα πρόληψης ατυχημάτων για άτομα με αναπηρίες μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των ατυχημάτων για το σύνολο των εργαζομένων, όπως για παράδειγμα:

• επαρκής φωτισμός στο χώρο εργασίας
•  
• ασφαλής πρόσβαση στον χώρο εργασίας και έξοδος από αυτόν
•  
• καλοδιατηρημένες διαδρομές διέλευσης πεζών και οχημάτων στο χώρο εργασίας
•  
• σαφής κοινοποίηση και καλή σήμανση των κινδύνων και των πηγών κινδύνου στο χώρο εργασίας.
  

Νεαροί εργαζόμενοι

Σύμφωνα με στοιχεία σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, οι νεαροί εργαζόμενοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο όσον αφορά τα ατυχήματα στο χώρο εργασίας. Ωστόσο, τα ποσοστά ατυχημάτων και τα αίτια ατυχημάτων διαφέρουν μεταξύ των διαφορετικών κλάδων και επαγγελμάτων.

Οι νεαροί εργαζόμενοι παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά συνολικών θανατηφόρων ατυχημάτων, όμως τα ποσοστά αυτά είναι υψηλά σε ορισμένους κλάδους. Η γεωργία παρουσιάζει την υψηλότερη συχνότητα και ακολουθούν οι κλάδοι των κατασκευών, των μεταφορών και της μεταποίησης.
Ο κλάδος των κατασκευών παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας νεαρών εργαζομένων. Σε ορισμένες χώρες, η θνησιμότητα στον κλάδο του λιανικού εμπορίου έχει αυξητικές τάσεις, παρουσιάζοντας υψηλό ποσοστό θνησιμότητας γυναικών στον τομέα αυτό.

Ηλικιωμένοι εργαζόμενοι

Από μελέτες προκύπτει ότι παρόλο που στους ηλικιωμένους εργαζομένους έχουν καταγραφεί λιγότερα ατυχήματα, τα τραύματά τους συχνά είναι πιο σοβαρά και επουλώνονται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα ολισθήματα, τα παραπατήματα και οι πτώσεις αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία ατυχημάτων σε όλους τους κλάδους, από τη βαριά μεταποίηση έως τις εργασίες γραφείου. Ενώ οι νεαροί εργαζόμενοι τείνουν να τραυματίζονται στα μάτια ή στα χέρια, οι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι αναφέρουν περισσότερες κακώσεις της σπονδυλικής στήλης.
Οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι μπορεί να δυσκολεύονται να δουν ή να εστιάσουν το βλέμμα τους σε συγκεκριμένα εύρη αποστάσεων, να έχουν μειωμένη περιφερειακή όραση, να βλέπουν τα αντικείμενα λιγότερο καθαρά, να δυσκολεύονται στην αντίληψη του βάθους ή να παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευαισθησία σε λάμψεις. Έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν από άλλες παθήσεις που περιορίζουν την όραση, όπως ο καταρράκτης και οι διαταραχές του αμφιβληστροειδούς χιτώνα.  Οι μεταβολές αυτές στην ικανότητα όρασης ενδέχεται να αυξάνουν τον κίνδυνο ατυχημάτων. Μπορεί να προκληθούν πτώσεις λόγω κακής ισορροπίας, πιο αργών χρόνων αντίδρασης, προβλημάτων όρασης και έλλειψης συγκέντρωσης.

Γυναίκες

Συνολικά, οι άντρες παρουσιάζουν υψηλότερο ποσοστό ατυχημάτων, ακόμη και μετά τις απαραίτητες προσαρμογές ώστε να ληφθούν υπόψη οι λιγότερες ώρες εργασίας των γυναικών. Ωστόσο, οι γυναίκες τείνουν να συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και για το λόγο αυτό αντιμετωπίζουν κινδύνους ιδίως στα επαγγέλματα αυτά.

Απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άντρες. Παρόλα αυτά, μια «ουδέτερη ως προς το φύλο» προσέγγιση της εκτίμησης και της πρόληψης κινδύνων μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τον κίνδυνο υποτίμησης ή ακόμη και αγνόησης των γυναικών εργαζομένων.

Όταν αναφερόμαστε σε κινδύνους στο χώρο εργασίας, είναι πιο πιθανό να σκεφτούμε άντρες που εργάζονται σε κλάδους που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο ατυχημάτων, όπως ο κλάδος των κατασκευών, παρά γυναίκες που εργάζονται, π.χ. στον κλάδο της υγειονομικής και κοινωνικής περίθαλψης. Μια προσεκτική εξέταση των πραγματικών εργασιακών συνθηκών αποδεικνύει ότι τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες μπορεί να αντιμετωπίσουν σημαντικούς κινδύνους στην εργασία. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να συμπεριληφθούν τα θέματα που αφορούν το φύλο στις εκτιμήσεις κινδύνων στο χώρο εργασίας. Η «ένταξη» των θεμάτων που αφορούν το φύλο στην πρόληψη κινδύνων αποτελεί πλέον στόχο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Μετανάστες εργαζόμενοι

Ενώ υπάρχει αυξανόμενη επίγνωση του κρίσιμου ρόλου που διαδραματίζουν οι μετανάστες εργαζόμενοι στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών, πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στην απασχόληση και τις συνθήκες εργασίας τους.

Ο όρος «μετανάστες εργαζόμενοι» καλύπτει ευρύ φάσμα ατόμων που μεταναστεύουν για διαφορετικούς λόγους και έχουν διαφορετικά επίπεδα δεξιοτήτων. Δεν βρίσκονται «σε κίνδυνο» όλοι οι μετανάστες εργαζόμενοι, όμως υπάρχουν τρία πιεστικά ζητήματα επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας:

• υψηλή απασχόληση σε κλάδους υψηλού κινδύνου
•  
• γλωσσικά και πολιτισμικά εμπόδια στην επικοινωνία και την εκπαίδευση ασφάλειας και υγείας
•  
• οι μετανάστες εργαζόμενοι κάνουν συχνά πολλές υπερωρίες ή/και η υγεία τους δεν είναι σε καλή κατάσταση και άρα είναι πιο επιρρεπείς σε τραυματισμούς και ασθένειες κατά την εργασία.
  

Εργαζόμενοι σε επισφαλή εργασία

Οι εργαζόμενοι σε επισφαλή εργασία — που στερούνται επαγγελματικής ασφάλειας — μπορεί να εκτίθενται σε υψηλότερους κινδύνους υγείας. Αυτό το είδος απασχόλησης, το οποίο απαντάται όλο και πιο συχνά στις αναπτυγμένες χώρες και επεκτείνεται στις αναπτυσσόμενες οικονομίες — μπορεί να οριστεί επίσης από τα χαρακτηριστικά του, όπως η προσωρινή εργασία, τα χαμηλά επίπεδα ελέγχου της εργασίας, η έλλειψη επιδομάτων και το χαμηλό εισόδημα.

Μελέτες απέδειξαν ότι η επισφαλής απασχόληση σχετίζεται με την επιδείνωση των επιπέδων της επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας όσον αφορά τα ποσοστά τραυματισμών, τον κίνδυνο ασθένειας και τις εκθέσεις σε κίνδυνο.

Συντηρητές

Πολλά ατυχήματα, όπως τα ολισθήματα, τα παραπατήματα και οι πτώσεις, συμβαίνουν λόγω ελλιπούς ή κακής συντήρησης:

• η ανάθεση εργασιών συντήρησης σε πολλούς υπεργολάβους δυσχεραίνει τη διαχείριση της ΕΑΥ και την ανταλλαγή γνώσεων για τη διαχείριση των κινδύνων
•  
• η διεξαγωγή συντήρησης υπό μεγάλη πίεση χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε ατυχήματα.